ADHD en zelfbeeld

Het zelfbeeld kan vervormen

ADHD is veel meer dan een verzameling gedragingen. Het is een spectrum waar iedereen wel iets van zichzelf zal in herkennen en net daarom is belangrijk om met aandacht hiernaar te kijken. De lens waardoor je naar de wereld kijkt en jezelf ervaart kan klaarheid brengen, maar soms kan het je ook net gaan verwarren. Je zelfbeeld in het bijzonder kan daarbij helemaal onderuit gehaald worden. Die innerlijke spiegel waarin je je waarde en identiteit herkent, wordt vaak gekleurd door de unieke uitdagingen en gaven die ADHD met zich meebrengt. Voor wie deze spiegel soms vervormd lijkt, kan dat een zachte oproep zijn naar een diepere reis in zelf om een nieuwe visie te gaan ontdekking en te werken aan de acceptatie van jezelf.

In de stilte is ruimte om alles in je op te nemen.

De impact van ADHD op het zelfbeeld

Het zelfbeeld van iemand met ADHD is een levendig palet van tegenstellingen. Aan de ene kant schitteren de creatieve vonken, de ongekende energie en het vermogen om buiten de lijntjes te denken. Maar de schaduwkant sluipen twijfels, frustraties en het gevoel van ontoereikendheid binnen. Dat kan je heel plots overvallen en voelt helemaal niet fijn. Het wordt gevoed door ervaringen van mislukking en het niet voldoen aan vaak starre normen van onze maatschappij. Deze innerlijke strijd kan leiden tot een aantal zaken.

• Een broos gevoel van eigenwaarde dat gemakkelijk wankelt

• Twijfel aan het eigen kunnen, ondanks dat je je talenten al hebt bewezen

• Pijnlijke vergelijkingen met anderen die moeiteloos door het leven lijken te fladderen

• Een innerlijke criticus die streng en ongenadig oordeelt

Waarom ontstaat een verstoord zelfbeeld?

• Vroege ervaringen: De echo van negatieve feedback uit school, thuis of werk kan diep in het zelfbeeld snijden, waardoor het licht van zelfvertrouwen wordt gedimd. Jaren van kritiek en opmerkingen zorgen er voor dat je al van jonge leeftijd patronen gaat ontwikkelen waarbij je die innerlijke criticus alleen maar hebt versterkt.

  
  

• Onzichtbare uitdagingen: Omdat ADHD vaak onzichtbaar is, blijft begrip soms uit, en voelt men zich onbegrepen of alleen in de strijd. Het is nu eenmaal niet zo dat elke persoon met ADHD hevig op en neer staat te springen en overduidelijk hyperactief van de ene activiteit in de andere springt. En dan nog kan zo'n momentopname ook gewoon een uiting zijn van enthousiasme (wat gepaard kan gaan met een uitzonderlijke boost van energie)

  
  

• Vergelijkingen: Het voortdurend meten aan anderen zonder ADHD creëert een onrealistisch en ontmoedigend referentiekader. Het gaat er niet om of je nu beter of slechter bent. In het atelier is dat één van de hoofdpijlers waarmee ik aan de slag ga: oordeelloosheid! Door je niet te vergelijken met anderen ontstaat er meer vrijheid en kracht om te geloven in je wat je wél kan.

Creatieve oefeningen om het zelfbeeld te versterken

• Zelfportret in klei: Maak een beeld van jezelf met klei, zonder te streven naar perfectie. Laat vormen en texturen spreken over wie je bent, inclusief je kracht en kwetsbaarheid. Het gaat ook niet om iets te maken die mooi is of lelijk kan gevonden worden. Het gaat hem om het proces en de klei een spiegel te laten zijn van je eigen zelfbeeld. Je zou er door verrast zijn wat je van jezelf kan herkennen.

  
  

• Verf je emoties: Gebruik kleuren en penseelstreken om je gevoelens over jezelf te schilderen. Welke kleuren passen bij trots, welke bij twijfel? Jullie weten al dat dit sowieso aan bod komt in de meeste workshops. Intunen op je gevoel kan een uitdagende oefening zijn, maar als je eenmaal hebt ervaren wat de kracht is van deze werkvormen zal je merken dat de kleuren en vormen altijd jouw waarheid zullen spreken.

  
  

• Innerlijke dialoog schrijven: Schrijf een brief aan jezelf waarin je zowel de kritische als de liefdevolle stemmen laat spreken. Zo krijg je zicht op de verschillende kanten van je zelfbeeld. Het hoeft geen epos te worden waarbij je heel lyrisch en uitgebreid gaat omschrijven hoe je zelfbeeld er uit ziet. In enkele woorden kan je al de essentie vatten van waar het om gaat.

  
  

De weg naar een positief zelfbeeld

Het versterken van je zelfbeeld is een proces van kleine stappen. Ik probeer meestal geen tips mee te geven omdat dit zo persoonlijk en gevarieerd is, maar deze onderstaande puntjes zijn vaak zaken waar ik hier in de praktijk mee aan de slag ga:

• Erken je successen, hoe klein ook

• Omring jezelf met mensen die je zien en waarderen

• Wees mild voor jezelf bij fouten (oordeelloosheid!)

• Gebruik creativiteit als spiegel en uitlaatklep

• Probeer zoveel als mogelijk bewust te zijn van het nu, vaak is nu beter dan vroeger of wat later komt.

Conclusie

Zelfbeeld is niet iets waar enkele mensen met ADHD mee worstelen. Het is inherent verbonden aan ons mens-zijn. Door bewust te werken aan je zelfbeeld met creativiteit en zelfcompassie, kun je de spiegel helderder maken. Zo zie je niet alleen je uitdagingen, maar vooral ook je unieke waarde en kracht.

Wil je ontdekken hoe je jouw zelfbeeld kunt versterken? Kom eens langs voor een introductiesessie om te voelen wat creatieve coaching voor jou kan betekenen.