Grenzen stellen zonder schuldgevoel: een creatieve benadering!

Grenzen stellen... Het is een essentieel onderdeel van het mens zijn. Het zorgt voor gezonde relaties en persoonlijke groei. Toch ervaren heel veel mensen een schuldgevoel wanneer ze hun grenzen aangeven. De reden waarom, kan voor iedereen verschillend zijn.

In mijn praktijk krijg ik verschillende verhalen te horen van mensen. Een client gaf aan dat grenzen stellen haar onzeker maakt en dat ze bang is dat mensen haar niet meer leuk zouden vinden. Want die ene keer dat ze een grens aangaf dat iets genoeg was, ging hierdoor een vriendschap stuk. Een andere client heeft het nooit geleerd om grenzen aan te geven door een strikte en agressieve opvoeding. Bij deze voorbeelden spelen onzekerheid en angst spelen een grote rol .

“Mijn grenzen zijn een uitnodiging tot verbinding met mezelf.”

Waarom schuldgevoelens opduiken bij het stellen van grenzen

Schuldgevoelens ontstaan vaak uit:

• Angst voor afwijzing: Het voorbeeld hierboven past in deze categorie. Je wilt anderen niet teleurstellen of verliezen.

• Interne overtuigingen: "Ik moet altijd beschikbaar zijn" of "Ik ben egoïstisch als ik nee zeg." Dit soort van beperkende gedachten kan er voor zorgen dat je jezelf limiteert in je hele zijn. Het kan zijn dat deze ingeprent zijn van in de kindertijd. Als kind wordt je vaak gezegd wat je wel en niet mag doen en dat kan een blauwprint maken voor hoe je denkt, voelt en handelt later in het leven.

• Gebrek aan voorbeelden: We hebben zelden geleerd hoe gezonde grenzen eruitzien. We zien hoe de leiders van onze wereld niet altijd de juiste beslissingen nemen, zeker als het gaat over grenzen. Op school worden grenzen vaak ook verkeerd aangegeven en al zeker geïnterpreteerd. Het is een plek waar jongeren hun eigen grenzen en die van de ander gaan aftasten. En op het werk komen we in een top down systeem waar diegene die vaak het luidste roept een hoge positie inneemt terwijl anderen soms betere skills hebben maar het niet kunnen of durven tonen.

  
  

  Deze gevoelens kunnen ervoor zorgen dat je je grenzen inslikt of ze pas aangeeft als het te laat is. Het zorgt voor heel wat miscommunicatie en spanningen in het leven.

Hoe kan je nu creativiteit inzetten om grenzen te verkennen en te communiceren?

• Schrijf een brief aan jezelf of een ander: Journalen is al eeuwen oud en schrijven helpt nu eenmaal om je gevoelens en behoeften helder te krijgen. Niet door het te typen en dan te delen op social media, maar door een vul- of balpen te nemen, een mooi vel papier en met de hand aan de slag te gaan!

• Maak een collage of tekening: Tijdens een van de sessies in individuele begeleiding laat ik mensen aan de slag gaan met hun energetische schild. Een mooie manier om aan de slag te gaan met waar je grenzen liggen en voor wie jij die opent of sluit. Zo visualiseer je je grenzen en hoe je die wenst af te bakenen.

• Speel met taal: Vind woorden die bij jou passen, zoals "ik kies voor rust" in plaats van "ik moet stoppen." De nuance in een woord kan zoveel uitmaken als het gaat over grenzen stellen. Ergens voor kiezen is veel aangenamer dan iets te moeten. Je kan ook metaforen en spreekwoorden gebruiken om grenzen aan te geven! Het kan een ludieke manier zijn om je uit te drukken. Vind desnoods een zegswijze uit, het kan een grappige twist geven aan een gesprek én je hebt je grenzen aangegeven.

  
  

Creativiteit maakt het mogelijk om grenzen op een persoonlijke en niet-veroordelende manier te benaderen. Die kracht van het creatieve is waar ik dagelijks mee werk in mijn praktijk. Je stapt uit je hoofd, je maakt wat je gevoel je aangeeft en kijkt met een zachte en soms verwonderde blik naar het inzicht die je net kreeg.

Wil jij al een aan de slag om schuldvrij je grenzen te stellen?

Hier zijn een paar kleine oefeningen...

1. Oefen met kleine ja's en nee's: Grenzen stellen gaat uiteraard niet alleen over nee zeggen! Het is ook er voor kiezen om iets wel te doen. Misschien ga je op deze manier je grenzen verleggen door een nieuwe uitdaging uit te gaan of door iets niet voedend te stoppen. Begin in veilige situaties. Lees een boek of volg interessante profielen maar geef of gooi weg wat je niet meer nodig hebt en gooi ineens ook de digitale ruis in de prullenbak weg.

2. Herken je triggers: En durf ze ook eerlijk te zien. Wanneer voel je je schuldig? In welke situaties voel je dat je je grenzen niet durft aangeven? Wat ligt eronder? Welk stuk in mij zorgt voor deze blokkade?

3. Gebruik ik-boodschappen: "Ik heb tijd nodig om op te laden" in plaats van "Jij vraagt te veel." Deze houding zorgt er voor dat je de schuld niet bij de ander legt of hen althans dat gevoel niet geeft. Je bent verantwoordelijk voor je eigen emotionele bagage en hoe je er mee om gaat. Het helpt niet om de ander daar de schuld van te geven.

4. Vier je successen: Elke keer dat je een grens stelt, erken je je groei. Bewust kiezen voor jezelf - hoe klein of (schijnbaar) banaal je het ook hebt gedaan - kan een grote impact hebben op je hele leven.

   
   

Conclusie

Grenzen stellen hoeft geen strijd te zijn. Door creativiteit en zelfcompassie in te zetten, kun je jouw grenzen helder en liefdevol communiceren. Schuldgevoelens mogen er zijn, maar hoeven niet de regie te nemen. Het is een stuk die ons iets verteld over onze waarden en waar we voor staan. Tijdens de sessies hier in het atelier ga ik aan de slag met Voice Dialogue technieken. Deze methodiek laat het toe om eens te gaan uit zoomen op jezelf en te gaan zien wat dat deel je werkelijk komt zeggen. Zo ontstaat er ruimte voor verbinding met jezelf, het zorgt voor rust en stimuleert je authenticiteit.